loading...
بارون دوستی
لایو بازدید : 11 شنبه 04 آبان 1392 نظرات (0)

با دوستم سینما سعدی قرار داشتم قرارمون ساعت 6و نیم سینما سعدی بود ولی تماس یه بیمه گذار همه ی برنامه هامو بهم ریخت تا خودمو از دستش خلاص کنم کلی طول کشید  شب عید بود ، و خیابونا شلوغ ، تاکسی هم گیر نمی اومد دوستم مدام بی قراری می کردکه کجایی ؟  نهایتا رو آوردم به یه تاکسی شخصی ،  راننده تاکسی مرد میانسالی بود که داشت با تلفن صحبت می کرد و مدام شخص پشت خط رو دلداریش می داد و ازش می خواست به خدا و ائمه توکل کنه ، تلفنش که قطع شد شروع کرد به درد دل کردن که از دار دنیا 5 تا دختر داره و از اون 5 تا اولاد 2 تا مریضی سرطان داره و یکی تالاسمی هست و تازه هم قردادش با شهرداری تموم شده و بی کار این ماشین زیر پاش هم مال پسر صاحبخونه است که روش کار می کنه و به هر ارگانی هم سر زده نتونستن کمک حالش باشن ، مرد بغض می کرد و مدام حرف می زد ، ذهنم در گیر اتفاقات روز بود ، یاد جناب رییس افتادم که دلش می خواست به همه ی آدمای با شعر کمک کنه ، یاد دغدغه هاش افتادم ، یاد آقای افاضت افتادم که نمی تونست با خودش کنار بیاد برای ازدواج یا اون خانومه که نمی دونم اسمش چی بود که دلش می خواست در مورد روان پریشی بدونه ! یاد حرف های خودم در مورد آدمها افتادم که اونقد توی این مدت 3 سال اینقد آدم جورواجور دیدم که نمی تونم به کسی اعتماد کنم ، که همش فک می کنم آدما دارن دروغ می گن ، با خودم کلنجار رفتم که به پیرمرد کمک کنم ور بد بین ذهنم می گفت داره دروغ می گه ، چی شد از بدو ورود ما تلفنش زنگ خورد ور خوش بینم ذهنم میگه : دلیل نداره  اینهمه فیلم بازی کنه ؟ که مثلا چی بشه ، می خوای بگی همه ی اینا یه سناریو از پیش تعین شده بود خوب به قیافش نگاه کن اصلا به این آدم میاد؟  ور بدبین میگه احمق ! مگه میشه این همه اتفاق برای یه خونواده بیفته عقلت رو بکار بنداز؟  ور خوش بین ذهنم عصبانی می شه پس چی شد اونهمه شعار انسان دوستانه ، کی بود امروز می گفت دلم می خواد بی دلیل به آدمای دوربرم کمک کنم ، که ایرانیا تنهان و دلشون یه همراه می خواد ؟ ور بدبین میگه : داره چرت می گه ؟ آدما فقط بلدن مظلوم نمایی  کنن ؟ ور خوش بین قهر می کنه میره تو خودش و میگه فقط بلدی حرف بزنی !

کرایه پونصدی تو دستمو  عوض می کنم با یه اسکناس درشتر  که مثلا دل ور خوش بین رو به دست بیارم و دیگه قهر نکنه ، کلی با خودم کلنجار میرم که تراول رو بدم ولی این ذهن بد بین من ، قوی تر از این حرفاست !

تو راست میگفتی دختر جون من فقط بلدم حرف بزنم !


پ ن :

نمی دونم چرا از صب تا حالا این شعر  ورد زبونم شده ، هیچ ربطی هم به پست نداره !

اقرا به نام هر چه که نمی دانی از غزل

لیلای من نگو که پشیمانی از غزل

 

 

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;}


لایو بازدید : 146 سه شنبه 30 مهر 1392 نظرات (0)
يكي از كسايي كه مارو تو اين وبلاگ همراهي ميكنه مياد ميخونه ونظر ميده بعد عمه ليلاي فندوقي خاله الميراس كه اكثرا هست.......منو فندوق ميخواستيم هم از عمه ليلا هم از خاله الميرا تشكر كنيم.....ممنووووووووووون.....بازم بما سر بزنيداااااااا منتظرتونيم                

تصاوير جديد زيباسازی وبلاگ , سايت پيچك » بخش تصاوير زيباسازی » سری هفتم www.pichak.net كليك كنيد


لایو بازدید : 17 سه شنبه 30 مهر 1392 نظرات (0)

بازار تماما تحت تاثیر گزارش شش ماهه شبندر و پوشش کمتر از انتظار بازار قرار گرفت. گزارشی که باعث افت 638
واحدي شاخص کل گردید و باعث شد شاخص کل، حتی کانال 73000 واحدي خود را نیز از دست بدهد. نمادهاي
شبندر، شپنا و پارسان بیشترین تأثیر منفی را بر شاخص داشتند.
از مهمترین اخبار می توان به اظهارات...........


لایو بازدید : 41 سه شنبه 30 مهر 1392 نظرات (0)
v\:* {behavior:url(#default#VML);} o\:* {behavior:url(#default#VML);} w\:* {behavior:url(#default#VML);} .shape {behavior:url(#default#VML);}

The child and his mother:

A curious child asked his mother: “Mommy, why are some of your hairs turning grey?”

The mother tried to use this occasion to teach her child: “It is because of you, dear. Every bad action of yours will turn one of my hairs grey!”

The child replied innocently: “Now I know why grandmother has only grey hairs on her head.”

Description: :mrgreen:

Wrong email address:

A couple going on vacation but his wife was on a business trip so he went to the destination first and his wife would meet him the next day.

When he reached his hotel, he decided to send his wife a quick email.

Unfortunately, when typing her address, he mistyped a letter and his note was directed instead to an elderly preacher’s wife whose husband had passed away only the day before.

When the grieving widow checked her email, she took one look at the monitor, let out a piercing scream, and fell to the floor in a dead faint.

At the sound, her family rushed into the room and saw this note on the screen:

Dearest Wife,
Just got checked in. Everything prepared for your arrival tomorrow.

P.S. Sure is hot down here.

Description: :mrgreen:

Will’s experience at the airport:

After his return from Rome, Will couldn’t find his luggage in the airport baggage area. He went to the lost luggage office and told the woman there that his bags hadn’t shown up on the carousel.

She smiled and told him not to worry because they were trained professionals and he was in good hands.

Then she asked Will, “Has your plane arrived yet?”

Description: 8-ODescription: :mrgreen:

Clever kids:

A police officer found a perfect hiding place for watching for speeding motorists.

One day, the officer was amazed when everyone was under the speed limit, so he investigated and found the problem.

A 10 years old boy was standing on the side of the road with a huge hand painted sign which said “Radar Trap Ahead.”

A little more investigative work led the officer to the boy’s accomplice: another boy about 100 yards beyond the radar trap with a sign reading “TIPS” and a bucket at his feet full of change.

Description: :PDescription: :mrgreen:

Mouthology:

A Professor was traveling by boat. On his way he asked the sailor:

“Do you know Biology, Ecology, Zoology, Geography, physiology?

The sailor said no to all his questions.

Professor: What the hell do you know on earth. You will die of illiteracy.

After a while the boat started sinking. The Sailor asked the Professor, do you know swiminology & escapology from sharkology?

The professor said no.

Sailor: “Well, sharkology & crocodilogy will eat your assology, headology & you will dieology because of your mouthology.

Description: :D

Captain:

A navy captain is alerted by his First Mate that there is a pirate ship coming towards his position. He asks a sailor to get him his red shirt.

The captain was asked, “Why do you need a red shirt?”

The Captain replies, “So that when I bleed, you guys don’t notice and aren’s discouraged.” They fight off the pirates eventually.

The very next day, the Captain is alerted that 50 pirate ships are coming towards their boat. He yells, “Get me my brown pants!”

Description: :D

Elephant:

The class teacher asks students to name an animal that begins with an “E”. One boy says, “Elephant.”

Then the teacher asks for an animal that begins with a “T”. The same boy says, “Two elephants.”

The teacher sends the boy out of the class for bad behavior. After that she asks for an animal beginning with “M”.

The boy shouts from the other side of the wall: “Maybe an elephant!”



لایو بازدید : 18 سه شنبه 30 مهر 1392 نظرات (0)

فصل 1 – الكتريسيته ساكن :

كمك آموزشي: راهنماي گام به گام . مجموعه كامل دروس، سال سوم رشته علوم تجربي، گروه علي و دانستني هاي كمال – نشر آسيم 1385

خلاصه مطلب :
در ميان ساير دانشها، فيزيك جزء علومي است كه تاكنون توانسته است همپاي رشته و تكنولوژي و تحولات دانش بشر مجهولات بسياري را پاسخ گويد و قدمهاي مؤثري را در راستاي اين تحولات بردارد.
در حقيقت دانش آموزان با داشتن اين علم مفيد و كاربردي خواهند توانست پاسخ بسياري از تحولات جهان را بيابند و مهارت برخورد با مطلب و موضوعات جديد را بياموزند تا بتوانند به حل مسائل نائل آيند.

در كتاب فيزيك 3 نيز با تكيه بر مطالبي چون :
الكتريسته ، جريان هاي الكتريكي ، مغناطيسي و القاي الكترومغناطيسي سعي شده است تا دانش آموزان رشته ي علوم تجربي و رياضي بتوانند با توجه به سه هدف نگرشي، دانشي و مهارتي، با اين مباحث بيشتر آشنا شوند و با تكيه بر فعاليت ها ، آزمايشات و دانش معلين خود اين موارد را بياموزند.
بديهي است چنانچه آموزش هر يك از اين فصل ها همراه با تحقيقات بيشتر و آزمايشات مؤثرتر صورت گيرد مي تواند نتيجه بهتر و مداومتري رادر فهم و درك دانش آموزان بگذارد و آنان را در موفقيت سال هاي آتبي ياري نمايد.



 

فصل 1 – الكتريسيته ساكن :

 

قانون پايستگي بار الكتريكي :

همانگونه كه آموختيد، دو نوع بار الكتريكي وجود دارد ، بار الكتريكي را بار منفي و بار پروتون را مثبت نامگذاري كرده اند. بارالكتريكي خود به خود توليد و از بين نمي رود بلكه از يك جسم به جسم ديگر منتقل مي شود يعني مجموع قبل و بعد از مالش برابر است.
اجسام باردار بر يكديگر نيرو وارد مي كنند. اين نيروها ممكن است ربايشي يا رانشي باشند. به كمك نيروهايي كه منشأ الكتريكي دارند. مي توان ساختار اجسام ، پيوند بين ذره ها و بسياري از پديده هايي را كه در طبيعت رخ ميدهند توصيف كرد.  



  قانون اساسي الكتريسته ي ساكن :

بارهاي همنام همديگر را دفع و غير همنام همديگر را جذب مي كنند. يعني ممكن است نيروهاي الكتريكي (ربايشي) يا رانشي (دافعه اي ) باشند.  



  1-1- قانون كولن :

نيروي الكتريكي بين دو ذره باردار با حاصلضرب بارها و متناسب و با مجذور فاصله ي بين آن دو نسبت عكس دارد( منظور از ذره ي باردار يعني اينكه تمامي بار در يك نقطه متمركز باشد)

 

نيروي الكتريكي با حاصل ضرب اندازه ي بار دو ذره نسبت مستقيم دارد. يعني :

 

نيروي ربايشي يا رانشي بين دو ذره باردار q1 , q2 كه در فاصله r از يك ديگر قرار دارند، با حاصلضرب بار دو ذره نسبت مستقيم و با مجذورفاصله هاي دو ذره از يك ديگر نسبت وارون دارد.

 

 


به معناي نيرويي است كه ذره اول به ذره دوم وارد مي كند نيرويي است
است كه ذره ي دوم به ذره اول وارد مي كند. نيروهاي الكتريكي كه دو ذره ي باردار به يكديگر وارد مي كنند، هم اندازه و در جهت هاي مخالف يكديگرند (قانون سوم نيوتون) اگر اندازه ي اين نيروها را با f نشان دهيم، داريم :

 

قانون كولن را مي توان با رابطه ي زير بيان كرد:

 

در اين رابطه، q1,q 2 بر حسب كولن ، r بر حسب متر و f بر حسب نيوتون است.

ضريب تناسب است كه در آن ضريب

يك ثابت جهاني است و ضريب گذردهي الكتريكي

خلاء نام دارد.  

 


براي سادگي در نوشتن مي توان ضريب قانون كولن را با نماد k نشان داد :

 


نكته : در محاسبه ها، علامت مثبت يا منفي بارهاي الكتريكي را در رابطه (1-1) وارد نمي كنيم و ربايشي يا رانشي بودن نيروها را به كمك نوع بارها مشخص مي كنيم.

مثال 1-1
دو ذره با بارهاي الكتريكي در فاصله 3cm از يكديگر ثابت شده اند ، اندازه ي نيرويي كه دو ذره به يكديگر وارد مي كنند و نوع آنرا مشخص كنيد.

 


چون بارهاي الكتريكي دو ذره همنام اند، نيرويي كه دو ذره به يكديگر وارد مي كنند رانشي است.  



  تمرين 1-1-
در مثال 1-2 (ص 7)، نيروي وارد بر q1 را به دست آوريد.


نكته: اگر فاصله ي جسم باردار از ذره باردار (يا جسم باردار ديگر) آن قدر زياد باشد كه ابعاد جسم در مقابل فاصله ي بين آنها قابل چشم پوشي باشد، مي توان جسم را مانند يك ذره ي باردار در نظر گرفت و از رابطه 1-1 براي محاسبه نيروي الكتريكي استفاده كرد.  



  1-2- ميدان الكتريكي :

يك بارالكتريكي در هر نقطه از فضاي خود خاصيتي ايجاد مي كند كه به آن ميدان الكتريكي مي گويند. هر اندازه بار بيشتر باشد ميدان آن وسيعتر است.
فرض كنيد كره ي باردار كوچكي با بار +q مطابق شل 1-17 در نقه A قرار دارد. اگر ذره اي با بارالكتريكي q'+ بر آن نيروي f وارد مي شود.


اگر يك بار الكتريكي را در نقطه اي از ميدان الكتريكي قرار دهيم. از طرف ميدان بر آن نيروي الكتريكي وارد مي شود.  



  1-3 – تعريف كمي ميدان الكتريكي :

نيروي وارد بر يكاي بار الكتريكي مثبت را در هر نقطه، ميدان الكتريكي در آن نقطه مي ناميم.
اگر بارالكتريكي نقطه اي q0+ مطابق شكل 1-20 در ميدان الكترين حامل از بار q‌قرار گيرد، از طرف ميدان حاصل از بار q بر آن نيروي f وارد مي شود. بر اساس تعريف بالا، ميدان بار q در محل قرارگرفتن بار q0+ كه آن را با نماد E نشان مي دهيم از رابطه ي زير بدست مي آيد.


ميدان الكتريكي كميتي برداري است و بايد در محاسبه ها به اين نكته توجه كرد يكاي ميدان (1-17)


الكتريكي نيوتون بر كولن N/C نام دارد.  



  مثال 1- 5

بر بار الكتريكي در يك نقطه از ميدان بار q، نيروي

5*10-2

وارد مي شود.
اندازه ميدان الكتريكي را در اين نقطه محاسبه كنيد. رابطه (1-7)



1-4 – ميدان الكتريكي حاصل از يك ذره ي باردار:
مي خواهيم ميدان الكتريكي حاصل از بار ذره اي را در نقطه A كه به فاصله r از بار q است محاسبه مي كنيم. شكل (1-21) براي اين محاسبه از رابطه 1-7 استفاده مي كنيم.
اگر بار ذره اي q0+ در نقطه A قرار گيرد. از طرف بار q به آن نيروي F وارد مي شود.
با استفاده از قانون كولن، بزرگي نيروي f‌ را محاسبه مي كنيم و با جاي گذاري در رابطه 1-7 ميدان الكتريكي بار q را در نقطه ي A بدست مي آوريم.
رابطه ي (1-8) عامل هاي مؤثر بر ميدان الكتريكي حاصل از بار ذره اي q را مشخص مي كند. بنابراين رابطه :

 

حاصل از بار ذره اي q را مشخص مي كند. بنابراين رابطه : (1-8) ميدان بااندازه ي بار q نسبت مستقيم و با مجذور فاصله از آن، نسبت وارون دارد. براي مشخص كردن جهت بردار ميدان در يك نقطه، مثلاً نقطه ي A در شكل ( 1-21) فرض مي كنيم كه بار الكتريكي مثبتي را در آن نقطه قرار داده ايم . ميدان در آن نقطه، در جهت نيروي وارد بر اين بار فرضي خواهد بود بنابراين ميدان الكتريكي در هر نقطه، هم جهت با نيروي وارد بر بار الكتريكي مثبت واقع در آن نقطه است.  

ميدان الكتريكي و خط هاي الكتريكي ودو فطبي الكتريكي و...

مثال 1-6 :

اندازه ي ميدان الكتريكي بار ذره اي

را در نقطه ي m به فاصله ي

الف) 2mm
ب) 20cm از اين بار الكتريكي محاسبه كنيد و بردار ميدان را در اين نقطه براي يك حالت رسم كنيد. رابطه ي (1-8)


الف)



ب)


براي نشان دادن ميدان فرض مي كنيم بار مثبتي در نقطه M در 2 ميلي متري بار q واقع باشد، چون بار q منفي است ، بار مثبت فرضي را جذب مي كند. ميدان بار q در جهت همين نيروست كه در شكل (1-22) نشان داده شده است.
(شكل 1-22)

 



  ميدان الكتريكي حاصل از مجموعه ي ذره هاي باردار :

اگر در يك ناحيه از فضا چند ذره ي باردار قرار داشته باشند، در هر نقطه يك ميدان الكتريكي وجود دارد. اين ميدان برآيند ميدان هايي است كه هر ذره ي باردار در غياب ساير بارهاي الكتريكي در آن نقطه ايجاد مي كند.  



  1-5 – تجسم ميدان الكتريكي :

ميدان الكتريكي را در اطراف يك جسم باردار با خط هايي نشان مي دهيم كه به آن ها خط هاي ميدان الكتريكي مي گويند.  



  ويژه گي خط هاي الكتريكي :

1- خط هاي ميدان در هر نقطه هم جهت با نيروي وارد بر بار مثبت واقع در آن نقطه اند. در نتيجه جهت اين خط ها از بار مثبت رو به خارج و به سوي بار منفي است. (بر بار منفي ، نيرو در خلاف جهت ميدان وارد مي شود)
2 - خط ميدان در هر نقطه، جهت ميدان در آن نقطه نشان مي دهد و ميدان در هر نقطه ، برداري است مماس بر خط ميداني كه از آن نقطه مي گذرد و با آن هم جهت است.
3 – در هر ناحيه كه ميدان قوي تر باشد ، خط هاي ميدان به يكديگر نزديكتر و فشرده ترند.
4 – خط هاي ميدان يك ديگر را قطع نمي كنند ، يعني از هر نقطه فقط يك خط ميدان مي گذرد. به بيان ديگر، در هر نقطه ي فضا فقط يك ميدان الكتريكي وجود دارد كه در همان ميدان الكتريكي برآيند است.

 



  دو قطبي الكتريكي :

دو بار مساوي و مخالف كه به فاصله اي از يكديگر قرار دارند خطي كه اين دو بار را به هم وصل مي كند محور دو قطبي مي گويند.  



  1-6 – نيروي وارد بر بار الكتريكي در ميدان الكتريكي:

اگر بار الكتريكي q در ميدان الكتريكي E قرار مي گيرد ، از طرف ميدان بر آن نيرو وارد مي شود. اين نيرو از

رابطه اي 1-8 بدست مي آيد. اگر q مثبت باشند و هم جهتند اما اگر q‌ منفي باشد

در خلاف جهت

خواهد بود

 


 

مثال 1-8

ذره اي به جرم 2g و با الكتريكي را در ميدان الكتريكي خارجي

4 * 104 N/C

قرار

مي دهيم. شتاب حاصل از نيروي الكتريكي وارد بر اين ذره را محاسبه كنيد. رابطه ( 1-9)

F=qE


 



  1-7 – توزيع بارالكتريكي در يك جسم :

الف – جسم نارسانا: وقتي به يك جسم نارسانا بارالكتريكي داده مي شود ، بار در محل داده شده به جسم باقي مي ماند و در جسم جابه جا نمي شود.
ب – جسم رسانا : بر خلاف جسم نارسانا، وقتي به يك جسم رسانا بارالكتريكي داده مي شود، آن بار الكتريكي در محل داده شده ساكن نمي ماند و در جسم رسانا توزيع مي شود.  



  مولد وان دو گراف :

مولدوان دو گراف دستگاهي است كه بار الكتريكي روي كلاهك فلزي آن انباشته مي شود. اگر يك جسم رسانا با كلاهك اين دستگاه تماس پيدا كند داراي بار الكتريكي مي شود.


 



  چگالي سطح بار الكتريكي :

بار الكتريكي موجود در واحد سطح خارجي جسم رسانا را چگالي سطح بار الكتريكي مي نامند. اگر بارالكتريك جسم رسانا برابر q و مساحت سطح خارجي آن برابر A باشد، چگالي سطحي بار كه با نماد (سيگما) نشان داده مي شود.از رابطه ي زير محاسبه مي شود:


در s.I بارالكتريكي بر حسب كولن و مساحت بر حسب متر مربع است. در نتيجه يكاي چگالي سطحي (1-10) بار، كولن بر متر مربع خواهد بود.  



  مثال 1- 9 :

الف – به يك كره ي رسانا به قطر 2cm بار الكتريكي

داده شده است. چگالي سطحي بار

كره راحساب كنيد.
ب – اگر همين بار به كره اي به قطر 2m داده شود. چگالي سطحي بار آن چقدر مي شود؟

االف – مساحت سطح خارجي كره اي به شعاع R از رابطه ي

بدست مي آيد.

ب – اگر همين بار به كره اي به قطر 2m داده شود. چگالي سطحي بار آن چقدر مي شود؟



نكته : توزيع بارالكتريكي در نوك تيز اجسام رسانا بيشتر است و معمولاً ورود و خروج بارالكتريكي از نوك تيز اجسام صورت مي گيرد.  



  1-8- انرژي پتانسيل الكتريكي :

هر گاه دو بار الكتريكي همنام را با سرعت ثابت به يكديگر نزديك كنيم كار انجام شده به صورت انرژي پتانسيل الكتريكي در مجموعهه آنها ذخيره مي شود يا اگر دو بار الكتريكي مخالف را از يكديگر دور كنيم در اين حالت انرژي پتانسيل الكتريكي افزايش و اگر بارهاي موافق از هم دور يا بارهاي مخالف به هم نزديك شوند انرژي پتانسيل كاهش مي يابد.

اگر كاري كه ما براي جابه جايي بارالكتريكي (با سرعت ثابت) انجام مي دهيم مثبت باشد (w>0) انرژي پتانسيل بار، افزايش مي يابد. يعني مي شود. در صورتي كه كار انجام شده توسط ما منفي باشد (w<0) انرژي پتانسيل بار الكتريكي كاهش مي يابد.
يعني است.  

اختلاف پتانسيل الكتريكي ,خازن ,ذخيره ي بارالكتريكي در خازن ,...

1-9 اختلاف پتانسيل الكتريكي :

ديدي كه بارالكتريكي در ميدان الكتريكي، داراي انرژي پتانسيل الكتريكي است. در يك نقطه ي ميدان، اندازه انرژي پتانسيل الكتريكي واقع در آن نقطه، به اندازه ي بار الكتريكي بستگي دارد. هر چه اندازه ي بار الكتريكي بيشتر باشد، انرژي پتانسيل الكتريكي آن نيز بيشتر مي شود. اختلاف پتانسيل الكتريكي بين دو نقطه ي واقع در ميدان الكتريكي ، عامل شارش بارالكتريكي بين آن دو نقطه است. اختلاف پتانسيل الكتريكي دو نقطه ، برابر تغيير انرژي پتانسيل الكتريكي يكاي بار الكتريكي مثبت است، وقتي يكاي بار از نقطه ي اول تا نقطه دوم جابه جا مي شود. بنابراين اگر انرژي پتانسيل الكتريكي بين اين دو نقطه با نماد نشان داده مي شود، رابطه ي 1-12 نشان مي دهد:
با توجه به تعريف اختلاف پتانسيل الكتريكي داريم :


در اين رابطه v ، بر حسب ژول (J ، (q بر حسب كولن (c) و V بر حسب ولت با نماد V است.
نكته 1: هر گاه بارالكتريك مثبت در جهت ميدان الكتريكي جابه جا شود، از پتانسيل الكتريكي بيشتر به پتانسيل الكتريكي كمتر رفته است.
نكته 2 : مبدأ پتانسيل الكتريكي زمين است و در اتصال يك جسم با زمين پتانسيل آن صفر مي شود.



  مثال 1 -12
اختلاف پتانسيل الكتريكي پايانه هاي باتري يك خودرو برابر 27 است، اگر بارالكتريكي 5/1+كولن از پايانه ي مثبت تا منفي باتري جابه جا شود، انرژي پتانسيل الكتريكي آن چه اندازه و چگونه تغيير مي كند؟ (1-12)


بنابراين انرژي پتانسيل الكتريكي اين بار به اندازه 18J كاهش يافته است.  



  تمرين 1-3
اگر پايانه ي مثبت يك باتري 12 ولتي را به زمين وصل كنيم، پتانسيل پايانه ي منفي آن چند ولت خواهد شد؟

v +-v - =12v

0-v -=12 => v - =12

 


  تمرين 1-4 :
اگر بارالكتريكي جابه جا شده در مثال 1-12 منفي باشد، انرژي پتانسيل الكتريكي آن چه اندازه و چگونه تغيير مي كند؟

چون بارار پايانه به منفي مي رود و بنابراين خواهد بود.
انرژي پتانسيل افزايش مي يابد.  



  1-10 – خازن :

خازن يك قطعه ي الكتريكي است كه مي تواند مقداري بار الكتريكي و انرژي الكتريكي را در خود ذخيره كند و هر زمان كه لازم باشد. آن را در مداد تخليه كند. هر خازن از دو رسانا كه به يكديگر اتصال الكتريكي ندارند، تشكيل مي شود.
خازن را به شكل هاي مختلف و براي مصرف هاي متفاوتي مي سازند. در مدارلامپ هاي مهتابي، بلندگو، دلكوي ماشين ، رايانه و .... از خازن استفاده مي شود. براي آشنا شدن با چگونگي عمل خازن در مداد، ساده ترين شكل خازن را بررسي مي كنيم. به اين خازن خازن تخت يا مسطح گفته مي شود. رساناهاي خازن تخت ، دو صفحه ي فلزي موازي يكديگرند. به همين دليل به اين خازن، خازن با صفحه هاي موازي نيز گفته مي شود. خازن تخت را در

مدارها با نماد «

» نشان مي دهيم.


 



  ذخيره ي بارالكتريكي در خازن :

وقتي به يك خازن مقداري بارالكتريكي داده شود، مي گوئيم در خازن بار الكتريكي ذخيره شده است. براي باردار كردن خازن كافي است كه در صفحه خازن را به دو قطب باتري وصل كنيم يك لحظه جريان دو مدار برقرار مي شود و سپس قطع مي شود و اين زماني است كه ولتاژ دو سر خازن با دو سر پيل (باتري) برابر شود.
نكته : بار جمع شده روي دو صفحه برابر و از نظر علامت مخالفند ( q,+q -) به طور خلاصه مي گويند با رq در خازن جمع شده است.
رابطه (1-13)


 



  1-11- ظرفيت خازن :

آزمايش نشان مي دهد كه هر چه اختلاف پتانسيل بين پايانه هاي مولد بيشتر باشد، بار ذخيره شده د رخازن نيز بيشتر مي شود . همچنين آزمايش نشان مي دهد كه نسبت بار الكتريكي خازن (q) به اختلاف پتانسيل بين دو صفحه ي آن (v) ، يعني نسبت q/v، در آزمايش هاي مختلف ثابت مي ماند. اين نسبت را كه اندازه ي بارالكتريكي خازن و نيز به اختلاف پتانسيل دو سر آن بستگي ندارد، با نماد «c» نشان مي دهيم و به آن ظرفيت خازن مي گوئيم. بنابراين ظرفيت خازن برابر نسبت بار ذخيره شده در آن به اختلاف پتانسيل بين دو صفحهه ي آن است . (1-14)

c=q/v

اختلاف پتانسيل (ولت) / بار ذخيره شده (كولن) = ظرفيت خازن

به پاس خدمات مايكل فارادي ، دانشمند انگليسي ، يكاي ظرفيت فاراد ناميده شده است. فاراد واحد بزرگي است و معمولاً ازيكاهاي زير استفاده مي شود.

pF=10 12 nF=10 -9F نانو فاراد

10 -12

 



  1 – 12 – عامل هاي مؤثر بر ظرفيت خازن تخت :

ظرفيت خازن به بارالكتريكي خازن و اختلاف پتانسيل دو سر آن بستگي ندارد. ظرفيت خازن تخت از مضخات ساختماني خازن است و به عامل هاي زير بستگي دارد:
1 – با مساحت سطح مشترك صفحه هاي خازن كه روبروي يكديگر قرار دارند، نسبت مستقيم دارد.

2 – با فاصله ي دو صفحه از يكديگر نسبت وارون دارد.

اگر بين دو صفحه خازن خلاء باشد، ظرفيت خازن تخت از رابطه ي زير بدست مي آيد.

در رابطه (1-15) ، ضريب گذردهي الكتريكي خلاء است. در اين رابطه، A بر حسب مترمربع، d بر حسب متر و c بر حسب فاراد (f) است.
اگر يك وي الكتريك (نارسانا) مانند شيشه يا پارافين فضاي بين دو صفحه ي خازن تختي را پر كند. ظرفيت خازن افزايش مي يابد. در اين صورت ، ظرفيت خازن از رابطه ي زير بدست مي آيد. (1-16)

در رابطه (1-16) ، K ضريبي بدون يكاست كه به آن ثابت دي الكتريك گفته مي شود.
ثابت دي الكتريك به جنس دي الكتريك بستگي دارد. اگر بين دو صفحه خلاء باشد . k=1 است. k براي ساير دي الكتريك ها بزرگتر از يك است .(k>1)

 

فروشكست , بررسي ميكروسكوپيك نقش دي الكتريك , به هم بستن خازن ها ,...

مثال 1-14

هر يك از صفحه هاي خازني تختي به شكل مستطيلي به طول 60cm و عرض 20cm است. كه بين آن ها از دي الكتريكي به ضخامت 5/1 ميلي متر و ثابت دي الكتريك 10 پر شده است. ظرفيت خازن را محاسبه كنيد.





  فروشكست:

هر خازن مي تواند تا اندازه اي بار در خود ذخيره كند، اگر بيش از اندازه با ذخيره شودف در اثر ميدان الكتريكي نارسانا به سمت رسانا ميل مي كند بين دو صفحه تخليه الكتريكي صورت مي گيرد عايق خراب مي شود و صفحات خازن سوراخ مي شوند.  



  بررسي ميكروسكوپيك نقش دي الكتريك :

وقتي يك دي الكتريك در ميدان الكتريكي قرار مي گيرد، تأثير ميدان الكتريكي بر اتم باعث مي شود كه ابرالكتروني در خلاف جهت ميدان و هسته درجهت ميدان جابه جا شوند.
در نتيجه مركز مؤثر بايد مثبت و منفي از هم جدا مي شوند. در اين حالت مي گوئيم كه اتم در ميدان الكتريكي قطبيده شده است.


الف – يك اتم در غياب ميدان الكتريكي
ب – همان اتم در حضور ميدان الكتريكي E به طور طرح دار نشان داده شده است.مولكول هاي دي الكتريك ها در ميدان الكتريكي قطبيده مي شوند. همان طور كه در شكل 1-36 نشان داده شده است، درون دي الكتريك، بارهاي الكتريكي يكديگر را خنثي مي كنند.


 



  1-13 – انرژي خازن :

در بخش (1-8) مطالعه كرديم كه وقتي دو بار الكتريكي (هم نام يا غير هم نام) در مجاورت يكديگر قرار مي گيرند. بارها داراي انرژي پتانسيل الكتريكي مي شوند. خازن پر شده نيز به همين علت داراي انرژي پتانسيل الكتريكي است. در واقع انرژي كه مولد براي پركردن خازن مصرف مي كند، به صورت انرژي پتانسيل الكتريكي در خازن ذخيره مي شود. اين انرژي را خازن در هنگام تخليه در يك مولد، پس مي دهد، انرژي ذخيره شده در خازن را مي توان از رابطه ي زير محاسبه كرد:

 



  به هم بستن خازن ها :

در مدارهاي الكتريكي گاهي لازم مي شود كه از ظرفيت معيني استفاده كنيم اما آن را در اختيار نداريم. در اين گونه موارد مي توانيم خازن ها را به يكديگر ببنديم و ظرفيت موردنظر را بدست آووريم. همچنين مي توان يك خازن را جايگزين چند خازن در يك وارد كرد. به اين خازن، خازن معادل و به ظرفيت آن، ظرفيت معادل مي گوئيم.
ظرفيت معادل چند خازن، ظرفيت خازني است كه اگر به جاي آن خازن ها در مدار قرار گيرد و به همان ولتاژي كه به دو سر مجموعه ي خازن ها وصل است متصل شود، انرژي الكتريكي ذخيره شده در آن برابر انرژي باشد كه در مجموعه ي خازن ها ذخيره شده است. در حالت ساده ، خازن ها ممكن است به طور موازي يا متوالي به يكديگر وصل شده باشند.  



  الف – به هم بستن موازي خازن ها :

اگر مجموعه اي از خازن ها طوري بسته شوند كه همه ي يكي از صفحات در يك نقطه مشترك و صفحات ديگر در نقطه ي ديگر مشترك باشند. آنها را موازي مي گويند.

Q1=c1v                             q1+q2+q3=CTV

Q2=c2v                      (c1+c2+c3) v = CTV

Q3=c3v                           CT = C1+C2+C3

Q=CTV          


 



  ب : به هم بستن متوالي خازن ها :

مجموعه اي از خازن ها كه به طور متوالي به دنبال هم در يك مدار بسته مي شوند و صفحات آنها به ترتيب + و – به هم وصل مي شود، به صورت متوالي بسته مي شوند.

V=v1+v2+v3


 



  شرايط خازن هاي متوالي :



  qT و VT و cT  به ترتيب ظرفيت معادل - ولتاژ معادل - بار معادل مي باشند .

نكته : وقتي خازني به دو قطب يك باتري وصل است اختلاف پتانسيل دو سر خازن با دو سر باتري يكسان است و هر عملياتي روي خازن انجام شود ولتاژ ثابت مي ماند به شرطي كه از باتري جدا نشود. اگر پس از پر شدن، خازن از باتري جدا شود و هر عملياتي روي خازن انجام شود، بار ثابت مي ماند.  



 

مثال 1-18
دو خازن به ظرفيت C1 , C2 را به يكديگر وصل مي كنيم و ولتاژ 100V را به دو سر مجموعه ي آن ها مي بنديم. اگر انرژي ذخيره شده مجموعه خازنها برابر 25 ميلي ژول شود، تعيين كنيد كه خازن ها چگونه به يكديگر وصل شده اند. ظرفيت C2 را نيز محاسبه كنيد.

بدليل اينكه ظرفيت معادل از c1 بزرگتر است ، دو خازن بطور موازي به يكديگر وصل شده اند .  

فعاليت هاي فصل 1 :

1 – با توجه به اينكه در جسم جامد بارهاي الكتريكي مثبت جا به جا مي شوند، در اين باره توضيح دهيد‌: وقتي به يك جسم رسانا بارالكتريكي مثبت يا منفي داده مي شود ، اين بارهاي الكتريكي چگونه در جسم جابه جا شده و به سطح خارجي آن مي روند؟
اگر به جسم رسانا بار مثبت داده مي شود با جذب الكترون هاي آزاد جسم از سطح خارجي داراي بار مثبت خواهد شد و اگر بار منفي داده شود اين بارهاي اضافي به سطح خارجي جسم منتقل مي شوند.



 

تمرين هاي فصل اول :
1 – يك كره ي فلزي بدون بارالكتريكي را كه روي پايه ي نارسانايي قرار دارد، به آونگ الكتريكي بارداري نزديك مي كنيم. با ذكر دليل توضيح دهيد چه اتفاقي مي افتد؟

حل : در القاء كره ي فلزي باردارشده چون فاصله ي بارهاي مخالف آونگ و كره از فاصله ي بارهاي موافق كمتر است، بنابراين نيروي ربايش بيشتر از رانش بوده و آونگ به طرف كوه منحرف مي شود.  



 

2 – بارهاي الكتريكي نقطه اي q1=-4 q2=-3 مطابق شكل در فاصله 8cm از يكديگر ثابت شده اند. بار نقطه اي q3=-5را در نقطه اي كه فاصله ي آن از هر يك از دو بار الكتريكي قبلي برابر 5cm است، قرار مي دهيم. نيروي الكتريكي وارد بر بار q3 را محاسبه كنيد.

حل:



 



 

3 – دو بار الكتريكي نقطه اي همنام q=+5 مطابق شكل 1-46 به فاصله ي 6cm از يكديگر قراردارند. جهت و اندازه ي ميدان الكتريكي را در نقطه A واقع بر عمود منصف خط واصل دو بار، در فاصله ي 4cm ازنقطه ي o (وسط خط واصل دو بار) مشخص كنيد.
چون بارهاي مساوي فاصله ها برابرند E1= E = E 2



 



 

4- يك ميدان الكتريكي يكنواخت به بزرگي N/C 5*10-2 كه جهت آن قائم و رو به پايين است ذره ي باردار به جرم 2g معلق و به حال سكون قرار دارد اگر g=10N/kg باشد اندازه و نوع بارالكتريكي ذره را مشخص كنيد.

نوع بار الكتريكي بايد منفي باشد چون جهت نيروي f‌رو به بالا مي باشد. mg.f را خنثي مي كند و برايند نيروها صفر است.

F=mg => E.q = mg

5 * 10 4 q = 2 * 10 -3 * 10 => q=0/4 * 10 -6c = 0/4 Mc

 


 

5 – دو صفحه ي رسانا با فاصله ي 2cm را موازي يكديگر قرار مي دهيم و آنها را به اختلاف پتانسيل 100v وصل مي كنيم. درنتيجه، يكي از صفحه ها به طور منفي ديگري به طور مثبت باردار مي شوند و ميان دو صفحه ي ميدان الكتريكي يكنواختي بوجود مي آيد.
اندازه ي اين ميدان الكتريكي را حساب كنيد توضيح دهيد كه كداميك از دو صفحه پتانسيل الكتريكي بيشتري دارند.

هر چه به صفحه ي مثبت نزديك تر شويم پتانسيل الكتريكي افزايش مي يابد. بنابراين پتانسيل الكتريكي صفحه مثبت بيشتر از منفي است.

 



 

6- بار الكتريكي q = -4 ازنقطه اي با پتانسيل الكتريكي v 1 = -40 v تا نقطه اي با پتانسيل v 2 = -10 v آزادانه جابه جا مي شود.

الف – انرژي پتانسيل الكتريكي بار q چه اندازه و چگونه تغيير مي كند؟ ب : توضيح دهيد كه تغيير انرژي پتانسيل بار q (با توجه به قانون پايستگي انرژي) به چه انرژي تبديل مي شود؟

الف )چون است پس انرژي پتانسيل كاهش مي يابد.
ب)تغييرات انرژي پتانسيل به انرژي جنبشي تبديل مي شود.  



 

7 – اختلاف پتانسيل بين دو صفحه ي يك خازن را از 28 ولت به 40 ولت افزايش مي دهيم. اگر با اين كار 15 ميكروكولن بر بار ذخيره شده در خازن افزوده شود. ظرفيت خازن را حساب كنيد.

 



 

8 – دو صفحه ي مربعي شكل به ضلع 16cm در فاصله ي 2mm از يكديگر قرار دارند. فضاي بين دوصفحه از پارافين با ضريب دي الكتريكي 5/2 پر شده است. ظرفيت خازن حاصل چه اندازه است؟

 



  9 – در مدار شكل اختلاف پتانسيل در سر مدار برابر 10v است.

الف – ظرفيت معادل مدار
ب - بار الكتريكي و اختلاف پتانسيل دو سر هر يك از خازن ها را حساب كنيد.
الف )


 



  ب) طبق خاصيت مدارهاي متوالي :

q1 = q2,3 = q 4 = qt
C1V1=C2,3     V2  , 3 = C4V4 = Ct V t  =>  8 V1 =4  V 2,3 = 8V4 = 2*10 V1 = 2 0/8=2/5 V           ,          V2,3  =  20/4=5V   , V4=20/8 = 2/5 V

بدليل اينكه خازن C2 و C3 با هم موازيند بنابر اين V2,3  =  V2  =  V3 = 5V

 


  تستهايي از فصل 1 – الكتريسته ساكن :

1- دو بار الكتريكي نقطه اي به فاصله ي d از يكديگر قرار دارند. اگر فاصله ي بين دو بار نصف و اندازه يكي از بارها نصف شود نيرو به چه نسبتي تغيير مي كند؟
1) 2/1
2) 1
3)2
4)8



  2 – بار الكتريكي 5 ميكروكولني را در چند سانتي متري از بار 4 ميكروكولني قرار دهيم تا بر آن نيروي 18 نيوتن وارد شود.

1)1
2) 14/3
3) 9
4) 10  



  3 – ميدان التكريكي در نقطه اي به فاصله 30cm از يك بارالكتريكي نقطه اي يك ميكروكولني چند N/c است.

1)

10 3

2)

3* 10 2

3) 3 * 10 4
4)

105

 



  4 – خازني به ظرفيت 4 ميكروفاراد را با اختلاف پتانسيل 100 ولت پر كرده ايم چند ژول انرژي در آن ذخيره شده است؟

1)

2*10 -2

2)

4* 10 -2

3) 4 * 10 -4
4)

2 *10-4

 



  5 – اگر فاصله ي صفحه هاي خازني را نصف و اختلاف پتانسيل بين دو صفحه خازن را دو برابر كنيم بار ذخيره شده در خازن چند برابر شود.

1) 4/1
2) 1
3)2
4)4  


  فصل دوم : جريان الكتريكي و مدارهاي مستقيم :


در اين فصل آثار ناشي از حركت بارهاي الكتريكي – يعني پديده ي شارش بار – در مواد رسانا را بررسي خواهيم كرد ولي ببينيد كه شارش بار در رسانا سبب انتقال انرژي در آن مي شود.



  2-1- جريان الكتريكي :

علت رسانايي اجسام رسانا وجود الكترون آزاد است كه اگر جسم رسانا به اختلاف پتانسيل وصل نشود تعداد الكترونهاي آزاد كه از يك قطع در يك جهت مي گذرند. برابر تعداد الكترونهايي است كه از همان قطع مي گذرند . بنابراين بار خالص عبوري صفر است و اگر به يك اختلاف پتانسيل وصل شود شود بار الكتريكي از آن قطع مي گذرد و بار خالص عبوري صفر نخواهد بود.  



  جهت جريان الكتريكي :

جهت جريان الكتريكي كه خلاف شارش الكترونها باشد از پتانسيل بيشتر به پتانسيل كمتر است (از مثبت به منفي)


 



  تعريف شدت جريان متوسط :

بار شارش شده در واحد زمان را شدت جريان متوسط مي گويند با نشان مي دهند يكاي آن A آمپر است. (2-1)
اگر اندازه شدت جريان متوسط ثابت بماند به آن جريان مستقيم مي گويند و در اين حالت شدت جريان متوسط برابر شدت جريان لحظه اي است.

 و يا q=I.t بار شارش شده


در اين رابطه q بار شارش شده در مدت t بر حسب كولن و t بر حسب ثانيه و I شدت جريان بر حسب آمپر است.
در رابطه q=It اگر I بر حسب آمپر و t بر حسب ساعت باشد. مقدار بار بر حسب آمپر و t بر حسب ساعت باشد. مقدار بار بر حسب آمپر ساعت بدست مي آيد.
مسير بسته اي را كه بار الكتريكي در آن شارش كند مدار الكتريكي مي گويند كه معمولاً شامل مولد – مصرف كننده ( لامپ و غيره) – كليد و مقداري سيم رسانا مي باشد. كه به اين قطعه ها اجزاي مدار الكتريكي مي گويند.

 



  قانون اهم (2-2)

نسبت اختلاف پتانسيل دو سر رساناي فلزي به شدت جريان عبوري در دماي ثابت مقداري است ثابت كه اين مقدار ثابت برابر مقاومت الكتريكي رسانا مي باشد.

V / I =مقدار ثابت = R
v=I.R


V= اختلاف پتانسيل (ولت v)
I = شدت جريان آمپر (A)
R = (اهم ) مقاومت الكتريكي
مقاومت را با وسيله اي به نام اهم سنج اندازه مي گيرند . اين وسيله همراه ولت سنج و آمپرسنج يك دستگاه را تشكيل مي دهند كه آوومتر(Avometre) ، A براي آمپر، V براي ولت و O براي اهم ) ناميده مي شود.

 



  2-3 – عوامل مؤثر در مقاومت رساناهاي فلزي :

مقاومت يك رساناي فلزي در دماي ثابت به طول، سطح مقطع و جنس آن بستگي دارد، براي بررسي رابطه مقاومت رسانا با عوامل ياد شده مي توانيد آزمايشهاي مربوطه را انجام دهيد.

فرمول مقاومت الكتريكي يك سيم :

مقاومت سيمي از همان جنس به طول 1m و به سطح مقطع 1m2 كه يكاي آن اهم متر است.

R = مقاومت
  =مقاومت ويژه سيم
A =  سطح مقطع سيم (m 2 )
 
L= طول سيم

 


  تمرين 2-1 :

طول و قطرمسي A به ترتيب دو برابر قطر و طول سيم مسي B است. مقاومت سيم A چند برابر مقاومت سيم B است؟

 

    

كد گذاري مقاومت ها , اثر دما مقاومت رساناهاي فلزي ,...

كد گذاري مقاومت ها :
مقاومت هاي الكتريكي را براي مصارف مختلف مي سازند، كارخانه هاي سازنده براي سهولت در توليد، اندازه هاي خاصي را با عنوان استاندارد انتخاب مي كنند و مي سازند و با حلقه هاي رنگين كه در روي آن ها اندازه مقاومت ها را مشخص مي كنند، به هر رنگ عدد خاص را نسبت مي دهند. در انتها نيز با يك حلقه ي طلايي يا نقره اي درصد خطا را مشخص مي كنند. در اين نوع مقاومت ها اغلب از كربن هم استفاده مي شود، به اين دليل آن ها را مقاومت كربني نيز مي گويند.


در روي مقاومت كربني چهار حلقه ي رنگي مشاهده مي شود.


حلقه ي طلايي يا نقره اي راست راست قرار مي دهيم و حلقه ها را از سمت چپ به ترتيب رقم اول و رقم دوم و سوم نام گذاري مي كنيم. اين اعداد در جدول 2-1 آورده شده است.



  مثال 2- 1 : اندازه ي مقاومت زير چند اهم است؟

با توجه به جدول 2-1 ، رنگ سبز عدد 5 و رنگ آبي عدد 6 را نشان مي دهد و چون قرمز معرف 2 است :




a= رقم اول
b = رقم دوم
n = رقم سوم
 



  استفاده از مقاومت متغير براي كنترل جريان :

رئوستا : وسيله اي است كه براي تغيير شدت جريان در مدار به طور متوالي بسته مي شود و بر اساس تغيير مقاومت سيم در اثر تغيير طول سيم ساخته شده و در مدار الكتريكي با نماد
ص 61
نشان مي دهند. براي تغيير شدت جريان از جعبه مقاومت نيز استفاده مي شود. (شكل 2-7) ص 61 نشان مي دهند. براي تغيير شدت جريان از جعبه مقاومت نيز استفاده مي شود.


 



  2-4 – اثر دما مقاومت رساناهاي فلزي :

با افزايش دما مقاومت رساناهاي فلزي افزايش مي يابد دما بر روي مقاومت ويژه اثر مي گذارد و

 فرمول تغيير به صورت نوشته مي شود كه در آن ضريب دمايي متفاوت است

 




p1 در دماي e1 و p2 مقاومت ويژه در دماي است . a ضريب دماي مقاومت ويژه بر
 

حسبk-1 (بر كلوين) است. با استفا ده از رابطه هاي 2-4 و 2-5 رابطه هاي زير براي مقاومت رسانا بدست مي آيد :

جدول 2-2 a را در دماي 20c براي چند فلز بدست مي دهد.


 



  مثال 2-3 :
مقاومت سمي از آلياژ كرم و نيكل در دماي 20c برابر 10است. مقاومت اين قطعه در دماي 100c چه اندازه است؟

رابطه (2-6) :مقاومت در دماي 100c برابر است با :

 



  افت پتانسيل در مقاومت :

در فصل قبل ديديم كه پتانسيل در جهت ميدان كاهش مي يابد، يعني وقتي از پايانه ي مثبت باتري به طرف پايانه ي منفي آن مي رويم ، پتانسيل الكتريكي كاهش مي يابد. در اين صورت مي گويند كه در رسانا افت پتانسيل ايجاد شده است. اگر مقاومت الكتريكي رسانا كوچك باشد،بر طبق قانون اهم اين افت پتانسيل ناچيز است.


 

محاسبه انرژي الكتريكي مصرف شده در يك مقاومت , توان الكتريك مصرف شده در يك مقاومت ,...

2-5 – محاسبه انرژي الكتريكي مصرف شده در يك مقاومت :
اگر بار الكتريكي +q در جهت ميدان الكتريكي حركت كند انرژي الكتريكي آزاد و ... اگر در خلاف جهت ميدان حركت كند انرژي الكتريكي مصرف مي شود كه رابطه زير نشان مي دهد.


t= زمان عبور جريان (s)
V= انرژي الكتريكي( I)
I2 = شدت جريان (A)

R = مقاومت

 



 

مثال 2-4 :
مقاومت سيم گرم كن يك اتوي برقي 50اهم و جرياني كه از آن مي گذرد 4 آمپر است. مدت 15 دقيقه ، چند ژول و چند كيلو وات ساعت انرژي الكتريكي در آن مصرف مي شود؟

بنابراين رابطه ي 2-9 داريم :

 



 

تمرين 2-2 :
در دو سر يك سيم نيكروم (آلياژ كرم و نيكل) به طول 5 متر و سطح مقطع 4/0 ميلي متر مربع، اختلاف پتانسيل 200 ولت را برقرار كرده ايم. در هر نيم ساعت چند كيلو ژول انرژي الكتريكي در اين سيم به انرژي دروني

تبديل مي شود ؟ مقاومت ويژه نيكروم است.

 



  توان الكتريك مصرف شده در يك مقاومت :

توان از رابطه ي زير بدست مي آيد و يكاي آن ژول بر ثانيه است كه وات ناميده مي شود.
بنابراين رابطه (2-8) داريم : P=qv / t = VI با استفاده از رابطه 2-3 ، رابطه ي 2-11 را مي توان به صورت زير نوشت :

P=V/T (10-2)
P=V2 / R (12-2)
P=RI2 (13-2)
 



 

تمرين 2- 3
روي يك لامپ الكتريكي اتم هاي 100w,220v ثبت شده است.
الف) انرژي الكتريكي مصرفي اين لامپ هنگامي كه به ولتاژ 220 ولت متصل است. در مدت 10 ساعت چند كيلو وات ساعت است؟

P1=100W
v1=220v
t=10h
v=?
V2=1807
p2=?
V=p10t=100/1000 * 10 = 1kwh

ب) اگر اين لامپ به اختلاف پتانسيل 180 ولت متصل شود، با فرض ثابت ماندن مقاومت توان مصرفي آن چقدر مي شود؟
اگر مقاومت ثابت بماند ولي ولتاژ تغيير كند از رابطه زير بدست مي آيد :

 



  2-6 – نيروي محركه مولد :

انرژي كه مولد به واحد بارالكتريكي آن مي دهد تا در مدار شارش كند نيروي محركه مولد ناميده مي شود با حرف

 يا E نشان مي دهند كه يكاي ولت است و براي اندازه گيري آن كافي است كه ولت سنج را مستقيماً
به دو پايانه باتري وصل كنيم به شرط آنكه مدار باز باشد (يعني مصرف كننده در مدار نباشد) عدديكه ولت سنج نشان مي دهد نيروي محركه باتري است انرژي پيل برابر

V=E.q

v=انرژي
E=نيروي محركه
q=بار شارش شده

اگر مولد انرژي V را به بار q بدهد تا آن را پايانه ي منفي به پايانه ي مثبت منتقل كند. بنابه تعريف نيروي محركه

مولد كه آن را با نماد  نشان ميدهيم.
مي توان نوشت :


يكاي نيروي محركه ژول بر كولن ( J/c) است يا ولت ناميده مي شود. در نتيجه، انرژي كه مولد به بار q مي دهد،

برابر است
 

مدارهاي تك حلقه , توان هاي مولد ,...

2-7 – مدارهاي تك حلقه :

شامل يك يا چند مقاومت و يك يا چند مولد كه به طور متوالي در مدار قرار بگيرد و يك حلقه بسته را تشكيل مي دهد و شدت جريان در كل مدار ثابت است. هرمولد داراي مقاومتي است كه آن را با نماد (r) نشان مي دهيم و آن را مقاومت

دروني مولد مي ناميم. در شكل (2-12) يك مولد به نيروي محركه

و مقاومت دروني r نشان داده

شده است.




  الف – محاسبه ي اختلاف پتانسيل بين دو نقطه از مدار :

شكل ( 2-13) يك مدار تك حلقه را نشان مي دهد. مدار شامل مقاومت هايR1,R2 و است


پتانسيلي كه در داخل پيل از بين مي رود كه برابر Ir مي باشد كه برابر انرژي تلف شده به ازاي عبور يك كولن الكتريستيه در داخل پيل مي باشد. در مداري كه در شكل (2-13) مي بينيد. اگر بار الكتريكي q از نقطه A در جهت

نشان داده شده حركت كند، انرژي پتانسيل آن هنگام عبور از باتري به اندازه

افزايش و به اندازه


Ir2q كاهش مي يابد.در عبور از مقاومت R2 انرژي پتانسيلي آن به اندازه IR2q كاهش مي يابد. به همين ترتيب ،
هنگام عبور از باتري افزايش انرژي و كاهش انرژي Ir1q را خواهيم داشت


در R1 انرژي پتانسيل بار q به اندازه Ir2q كاهش مي يابد. هنگامي كه بار q به نقطه ي A برمي گردد، چون تمام انرژي از دست رفته آ» توسط باتريها تأمين شده است.
بنا به اصل پايستگي انرژي ، بايد بار q‌در اين نقطه همان انرژي اوليه را داشته باشد. بنابراين :


اگر طرفين اين رابطه را بر q‌ تقسيم كنيم، رابطه ي زير بدست مي آيد:

>

باتوجه به رابطه ي 2-15 دستورالعمل زير بدست مي آيد.
1 – اگر هم جهت با جريان از مقاومت بگذريم پتانسيل به اندازه IR – كاهش مي يابد.
VB-IR=VB


2 – اگر خلاف جهت جريان از مقاومت بگذريم پتانسيل به اندازه +IR افزايش مي يابد.
VA+IR=VB


3 – اگر از قطب منفي وارد قطب مثبت شويم پتانسيل به اندازه +E افزايش مي يابد.
VA+E-Ir=VB

4 – اگر از قط مثبت وارد قطب منفي شويم پتانسيل به اندازه –E افزايش مي يابد.
VA-E+Ir=VB

 



  مثال 2- 7 :
در مدار شكل 2-15 اختلاف پتانسيل دو سر مولد را در دو حالت زير حساب كنيد.
الف)‌كليد K باز است.
ب) كليد k بسته است و جريان I از مدار مي گذرد.


الف) در حالتي كه كليد باز است I=0 و داريم :


ب) اگر از نقطه ي A درجهت جريان به سمت B جلو برويم، مي توانيم بنويسيم: اختلاف پتانسيل دو سر مولد

 



  روش محاسبه ي شدت جريان در مدار تك حلقه :

يك جهت جريان اختياري انتخاب مي كنيم و از يك نقطه اختياري پتانسيل ها را نوشته و دوباره به همان نقطه بر مي گرديم مثلاً در مدار زير مي توان نوشت، در مدار شكل (2-16) براي محاسبه ي جريان، ابتدا جريان را در جهت نشان داده شده انتخاب مي كنيم و سپس از نقطه ي A روي مدار در جهت جريان جلو مي رويم. به اين ترتيب خواهيم داشت :



با اين روش ، اگر جريان بدست آمده مثبت شود، معلوم مي شود كه جهت انتخاب شده درست است و اگر جرياني كه بدست مي آيد منفي باشد، معلوم مي شود جهت جريان در مدار خلاف جهت انتخاب شده است.  



  توان مولد :
هر مولد سه توان دارد:

1) توان كل يا تواني كه به مدار مي فرستد P1=E.I
2) توان تلف شده در مولد p2=rl2
3) توان مولد P3=E.l.rl2=Rl2
هر قدر r كوچكتر باشد توان مفيد مولد بيشتر است.
 



 

تمرين 2-5 :
در مدار شكل 2-19 آمپرسنج 15A ، و ولت سنج 4 ولت را نشان مي دهد.
الف)‌مقاومت R را محاسبه كنيد. ب) توان مصرف شده در مقاومت R و توان توليدي مولد را محاسبه كنيد.
پ) افت پتانسيل دو مولد را محاسبه كنيد.
ت) مقاومت دروني مولد را محاسبه كنيد.

حل:
الف:


ب:

P=RI2=8*(0/5)2 =2w.p =E.I = 4/5 *0/5 =2/25w  

پ:

E - V = rI= افت پتانسيل =>4/5 - 4 =0/5 ولت

ت:

افت پتانسيل =rI => 0/5 =r *0/5 => r = 1
 

به هم بستن مقاومت ها , قانون كيرشهف , ...

2- 8 – به هم بستن مقاومت ها :
الف – به هم بستن متوالي مقاومت ها :


VA-IR1-IR­2- IR3=VB (19-2)
VA-V B =IR1+IR­2+ IR3 (20-2)

مقاومت معادل هر مجموعه از اين مقاومت ها مقاومتي است كه اگر به جاي آن ها به همان اختلاف پتانسيل VA-V B وصل شود، همان شدت جريان از آن عبور كند، بنابراين اگر مقاومت معادل اين مجموعه را R بگيريم، خواهيم داشت :

VA-V B = IR    (21-2)
IR1+IR­2+ IR3=IR    (22-2)
يا

R= R1+R2+ R3    (23-2)

بديهي است كه اگر به جاي سه مقاومت، n مقاومت متوالي داشته باشيم، مقاومت معادل آن ها از رابطه (2-23) بدست مي آيد:

R= R1+R2+ R3 + --- (23-2)



 

تمرين 2-6 :
مي خواهيم تعدادي لامپ 12 ولتي و 26 ولتي را با برق 180 ولت روشن مي كنيم. چند عدد از اين لامپ ها را به طور متوالي به هم ببنديم تا بدون آنكه بسوزند، توان مصرفي هر كدام همان 26 وات باشد؟

VT=nv  =>180 = n*12 => n=15   عدد  



  ب : به هم بستن مقاومت ها به طور موازي :

شكل 2- 32 سه مقاومت را نشان مي دهد كه بين دو نقطه A,B به طور موازي به هم بسته شده اند.


در به هم بستن موازي مقاومت ها يك سر همه ي مقاومت ها به يك نقطه (مثلاً نقطه A) و سر ديگر همه ي آنها نيز به يك نقطه (مثلاً نقطه B) بسته شده است.
در اين حالت، اگر دو سر مجموعه مطابق شكل (2-24) به اختلاف پتانسيل v وصل شود، جريان الكتريكي در هر يك از مقاومت ها برقرار مي گردد. بنا بر اصل پايستگي بار، بايد شدت جريان در شاخه ي اصلي با مجموع شدت جريان هايي كه در هر يك از مقاومت ها برقرار شده است، برابر باشد.

I = I1+I2+I3      (24-2)



بر اساس قانون اهم مي توان نوشت :
ص 79


اگر مقاومت معادل اين مقاومت هاي موازي را با R نشان دهيم، براي مقاومت معادل آنها نيز داريم :


بنابراين در به هم بستن مقاومت ها به طور موازي‌، وارون مقاومت معادل برابر مجموع وارون مقاومت هاست.  



 

تمرين 2-7
نشان دهيد وقتي در مقاومت به طور موازي به يكديگر وصل شوند، نسبت شدت جريان هاي آنها به نسبت وارون مقاومت هاست.

 



  2-9 – قانون كيرشهف :
1. قانون شدت جريان ها :

مجموع جريان هايي كه به هر گره ( يعني نقطه اي كه اجزاي موارد و آن نقطه به هم متصل شده اند) مي رسند، برابر مجموع جريانهايي است كه از آن نقطه خارج مي شوند.
در شكل (2-32) و I1 ، I2 به نقطه ي A وارد و I3 از آن نقطه خارج مي شود يا I3 به نقطه اي B وارد و I1 ، I2 از آن نقطه خارج مي شوند. اگر P گره در مدار وجود داشته باشد، اين قانون را براي P-1 گره مي توان نوشت :

 



  ب : قانون اختلاف پتانسيل ها :

در هر حلقه يا مدار بسته، مجموع جبري اختلاف پتانسيل ها صفر است. در بكار بردن اين قواعد بايد نكته هاي زير رعايت گردد :
1-همان طور كه در بخش 2-6 در مورد مدار تك حلقه ديديم، اگر جهت جريان در مدار مشخص نباشد، جهتي را براي جريان انتخاب مي كنيم و همان روش را براي حلقه ي مورد نظر بكار مي بريم.
2- اگر n شاخه در مدار وجود داشته باشد، براي حل مدار به n معادله نياز داريم و براي نوشتن معادله ها به تعداد لازم حلقه در نظر مي گيريم.
 



  مثال 2-15 :

شكل (2-37) قسمتي از يك مدار را نشان مي دهد. VA – VBرا حساب كنيد.
همان طور كه در شكل 2-37 ديده مي شود. I1 ، I2 به نقطه ي A نزديك و I از آن نقطه دور مي شود بنابراين :

I = I1+ I2=2+1/5=3/5 A

 



  تمرين 2-9 :
در مدار شكل (2-35) شدت جريان را در هر شاخه محاسبه كنيد:
ص 86

به عهده دانش آموز


 



تی شرت محرم طرح عرشیا

تی شرت محرم طرح عرشیا

خرید تی شرت محرم

تی شرت محرم (طرح عرشیان)

تی شرت محرم، یک تیشرت فوق العاده شیک و زیبا

برای آقایان خوش سلیقه و عزاداران واقعی ...

با کیفیت استثنایی و چاپ عالی

برای اولین بار در ایران


با خرید تی شرت محرم به عزاداری امسال متفاوت ظاهر شوید

تیشرت محرم طرح جدید عرشیا

خرید پستی تی شرت محرم طرح عرشیا


قیمت : 29000 تومان

لایو بازدید : 13 سه شنبه 30 مهر 1392 نظرات (0)
Bones.S09E   06
http://thetamnews.org/wp-content/uploads/2011/11/bones.jpg



تی شرت محرم طرح عرشیا

تی شرت محرم طرح عرشیا

خرید تی شرت محرم

تی شرت محرم (طرح عرشیان)

تی شرت محرم، یک تیشرت فوق العاده شیک و زیبا

برای آقایان خوش سلیقه و عزاداران واقعی ...

با کیفیت استثنایی و چاپ عالی

برای اولین بار در ایران


با خرید تی شرت محرم به عزاداری امسال متفاوت ظاهر شوید

تیشرت محرم طرح جدید عرشیا

خرید پستی تی شرت محرم طرح عرشیا


قیمت : 29000 تومان

لایو بازدید : 2398 سه شنبه 30 مهر 1392 نظرات (0)

درخت سبز، بودم، در کنج بیشه،

در آوُردَن، من­و، با ضربِ تیشه،

در آوُردَن، من­و: قلیون بسازن،

که: آتش، بر سَر ام، باشه، همیشه!



تی شرت محرم طرح عرشیا

تی شرت محرم طرح عرشیا

خرید تی شرت محرم

تی شرت محرم (طرح عرشیان)

تی شرت محرم، یک تیشرت فوق العاده شیک و زیبا

برای آقایان خوش سلیقه و عزاداران واقعی ...

با کیفیت استثنایی و چاپ عالی

برای اولین بار در ایران


با خرید تی شرت محرم به عزاداری امسال متفاوت ظاهر شوید

تیشرت محرم طرح جدید عرشیا

خرید پستی تی شرت محرم طرح عرشیا


قیمت : 29000 تومان

تعداد صفحات : 9

اطلاعات کاربری
  • فراموشی رمز عبور؟
  • آرشیو
    آمار سایت
  • کل مطالب : 86
  • کل نظرات : 1
  • افراد آنلاین : 2
  • تعداد اعضا : 0
  • آی پی امروز : 11
  • آی پی دیروز : 2
  • بازدید امروز : 13
  • باردید دیروز : 4
  • گوگل امروز : 0
  • گوگل دیروز : 1
  • بازدید هفته : 19
  • بازدید ماه : 13
  • بازدید سال : 467
  • بازدید کلی : 5,632